Bu postta, mutfağınızda kolayca yetiştirebileceğiniz aromatik bir bitki olan mis kokulu nanenin kullanımı ile ilgili detayları keşfe çıkacağız. Hadi başlayalım!
Nane denir?
Nane kalıcı kokusu ve yemeklere tazelik veren aroması ile ünlü, çok yıllık bir aromatik bitkidir. Orta Doğu, Akdeniz ve Balkan mutfaklarında yaygın olarak kullanılır. Söylentiye göre nane (mint) ismini bir Yunan mitindeki karaktarden alır, bu karakter Persephone'nin derin bir kıskançlık beslediği Minthe isimli peridir. Persephone'nin Minthe'yi yere yakın bir nane çalısına dönüştürdüğü söylenmektedir. Bana sorarsanız, bu hikaye nane bitkisine gizemli ve mistik bir hava katıyor.
Nane bitkisinin çeşitleri nelerdir?
Nane birkisinin birçok tipi vardır ve farklı nane tipleri mutfaklarda değişik amaçlarla kullanılabilir. Örneğin, bahçe nanesi ve kıvırcık nanenin günümüzde yemeklerde ve içeceklerde en sık kullanılan nane tipleri olduğu söylenebilir.
Eminim ki hepimiz bir kere de olsa nane şekeri tatmışızdır. Nane şekerindeki aroma 'peppermint' olarak adlandırılan bir nane çeşidinin yağı, yani nane ruhu çıkarılarak elde edilir. Nane ruhu yağı genelde içeceklere ferah bir lezzet katmak için kullanılır. Eğer bu yağ daha fazla işlemden geçerse, çok sık duyduğumuz mentol aromasını elde ederiz. Fakat bu aroma yemeklerde kullanmak için biraz fazla ağırdır.
Nanenin hepsi birbirinden farklı ve ilginç birçok egzotik tipi de bulunmaktadır. Portakal nanesi, çikolata nanesi, elma nanesı ve limon nanesi bunlardan sadece birkaçıdır. Bu tipler isimlerini aldıkları meyve ya da tadın aromasına ve kokusuna sahiplerdir.
▲Yukarıdaki fotoğrafta çikolata nanesini görebilirsiniz.
Naneyi mutfağınızda nasıl kullanabilirsiniz?
Her şeyden önce, taze nane yapraklarının yemeklerinize vereceği lezzet ve kokunun her zaman kurutulmuş naneden daha fazla olacağını aklınızda tutmalısınız. Nane aklınıza gelen neredeyse tüm yemeklerde kullanılabilecek bir bitki olmasına rağmen çorbalarda, soslarda, et/tavuk yemeklerinde, yahnilerde ve pilavlarda kurutulmuş nanenin kullanılması önerilmektedir.
Taze nane yapraklarını salatalarda ve içeceklerde uzun şeritler halinde doğrayarak (bu tekniğe 'chiffonade' de denmektedir) veya bütün olarak, istenirse sapıyla beraber, kullanmak mümkün. Elde edeceğiniz aromayı arttırmak isterseniz yaprakları bir havanda dövdükten sonra da kullanabilirsiniz. Taze nane yapraklarının sıcak bir fincan çayın içinde de muhteşem olacağını unutmayın. Deneyebileceğiniz bir bitki çayı tarifi için tıklayınız..
Önceden de bahsettiğimiz gibi, nane ruhu yağını da (peppermint) daha güçlü, ferah ve kalıcı bir lezzet istediğiniz zamanlarda ekleyebilirsiniz. Yapmak istediğiniz unlu mamüller ve şekerlemeler için çevrenizdeki yerel marketlerde de hazır nane ruhu yağı ve mentollü şuruplar bulabilirsiniz. in local stores that can be used in baked goods and confectionaries.
Nane nasıl saklanır?
Taze nane yapraklarını yalnız ya da sapları ile birlikte hava girmeyen bir plastik poşet içine koyduktan sonra buzdolabında 3 güne kadar saklayabilirsiniz. Daha uzun süre saklamak için naneleri kurutmalısınız. Demet haline getirilmiş naneleri (kendi yetiştirdiğiniz bitkilerden kesmiş ya da marketten almış olmanız fark etmez) oda sıcaklığında kuruması için baş aşağı asın ve 4-5 gün kadar bekletin. Kuruduklarında yapraklarını hava geçirmeyen bir poşet veya sıkıca kapalı bir kavanozda yıl boyu saklayabilirsiniz.
Kendi nane bitkinizi nasıl yetiştirirsiniz?
Bitki yetiştirme yolculuğunda yeni olan okurlara yönelik olarak bu konuda bazı kısa ve basit ipuçlarını aşağıda bulabilirsiniz:
Başlamadan önce:
Geniş alana ihtiyacı var. Nane bitkisi çok hızlı büyüyüp yayılan bir bitkidir. Genişçe bir saksı kullanırsanız sonrasında bitkiniz rahatça büyüyebileceği bir alana olacaktır.
Hazır fide ile başlayın. Tohumdan bitki büyütmek hem yeni başlayanlar hem de hızlı bir sonuç elde etmek isteyenler için biraz zor ve sıkıcı olabilir. Zamanla konu ile ilgili tecrübeleriniz arttıkça nanelerinizi tohumdan yetiştirmeye de başlayabilirsiniz.
Başlarken:
–Her saksıya sadece bir fide ekin. Nane çok hızlı büyüyen bir bitki olduğundan, siz daha anlamadan saksısını doldurduğunu göreceksiniz.
–Güneş sizin dostunuz. Bu bitki güneş gören bir pencerede serpilir. Günlük olarak yaklaşık 6 saat güneş gördüğünden emin olun doğu yönüne bakan bir pencere kenarı neredeyse mükemmel bir seçim olacaktır. Fakat öğlen güneşinden korunduğuna emin olun, yoksa yapraklarında yanık lekeleri oluşabilir.
Fesleğeninizin bakımı
–Suya bayılır. Nane toprağının nemli kalmasını seven bir bitkidir. Bu yüzden özellikle sıcak yaz günlerinde günde en az bir kere sulama yapılmalıdır. Fakat unutulmamalıdır ki aşırı sulama yapmak bitkinizi zor durumda bırakabilir. Bu yüzden aşırı sulanmamış, sadece nemli tutulan bir toprak ve drenajı iyi sağlanmış bir saksı anahtar noktalarımızdır denebilir. (Eğer naneniz yaprakları tüylü olan bir nane tipi ise, az sulanmaya daha dayanıklıdır.)
–Dökülen yaprakları düzenli olarak toplayın. Saksının toprağının üzerine düşen yaprakları sık sık temizlemek bitkinizin daha sağlıklı olmasını sağlayacak ve bitkinizin mantar hastalığı kapması riskini azaltmanıza yardımcı olacaktır.
–Her zaman saksının toprağını sulayın. Bu sayede yapraklar uzun süre ıslak kalmayacak ve herhangi bir hastalığa yakalanma riski azalmış olacaktır.
–Sık sık budayın. Eğer bitkiniz aşırı uzun kök veya dal bacakları atıp yaprakları zayıflamaya başladıysa, bu dalları kesip bunların üzerlerindeki yaprakları kullanmanız iyi olacaktır. Böylece nane bitkiniz yapraklarını yoğunlaştırıp çalılaşacaktır.
–Zararlılar ve hastalıklara karşı tetikte olun. Yaprakları en az haftada bir su ile spreylemek yaprakların üzerine tutunmaya çalışan zararlıları ve hastalıkları yerinden etmenize yardımcı olacaktır. Bu işlemi sabah rutininiz haline getirmeniz ıslanan yaprakların daha çok güneş görüp, daha az süre ıslak kalmasını sağlayacağından bitkiniz için daha iyi olacaktır.
Okuduğunuz için teşekkürler, mutlu pişirmeler!
Konuyla ilgili aklınıza gelen soruları ya da farklı ipuçlarını yorumlar kısmına yazabilirsiniz!
Türkçe 
English